نیکوتین چیست و چگونه عمل میکند؟
نیکوتین یک آلکالوئید طبیعی است که عمدتاً در برگهای تنباکو یافت میشود و به عنوان یکی از مواد اصلی فعال در سیگار و محصولات تنباکو شناخته میشود. این ماده بر روی سیستم عصبی مرکزی تاثیر میگذارد و با اتصال به گیرندههای خاص در مغز، موجب ترشح دوپامین و ایجاد احساس لذت و رضایت میشود. نیکوتین خاصیت اعتیادآوری بالایی دارد و به همین دلیل ترک آن میتواند دشوار باشد. علاوه بر تاثیرات روانی، نیکوتین بر فشار خون و ضربان قلب نیز اثر میگذارد.
نیکوتین پس از مصرف به سرعت وارد جریان خون میشود و از طریق رگهای خونی به مغز میرسد. در مغز، نیکوتین به گیرندههای خاصی به نام گیرندههای نیکوتینیک آستیلکولین متصل میشود. این اتصال باعث تحریک ترشح مواد شیمیایی مانند دوپامین میشود که احساس لذت و رضایت را به همراه دارد. این فرایند به نوبه خود باعث افزایش فعالیت عصبی و تغییرات در حالتهای روانی و خلقی فرد میشود. نیکوتین همچنین میتواند به طور موقت فشار خون را افزایش دهد و ضربان قلب را تسریع کند. با استفاده مداوم، بدن نسبت به نیکوتین تحمل پیدا میکند و نیاز به مقادیر بیشتری برای دستیابی به همان اثرات ایجاد میشود.
حتما بخوانید : مقایسه نیکوتین ویپ و سیگار
قطران: ترکیبات و اثرات آن بر سلامت
قطران مجموعهای از ترکیبات شیمیایی است که در اثر سوختن مواد ارگانیک، از جمله تنباکو، تولید میشود. این ماده، که به صورت مایع قهوهای تیره یا سیاه و چسبناک است، شامل انواع مختلفی از ترکیبات مضر و سرطانزا مانند هیدروکربنهای آروماتیک چندحلقهای، فرمالدهید، و آکریلآمید است.
ترکیبات قطران
قطران شامل ترکیبات پیچیده و متنوعی است که بسیاری از آنها به دلیل خواص سرطانزای خود شناخته شدهاند. هیدروکربنهای آروماتیک چندحلقهای (PAHs) مانند بنزاپیرن، یکی از اصلیترین ترکیبات سرطانزا در قطران هستند. علاوه بر این، مواد شیمیایی مانند فرمالدهید و آکریلآمید نیز در قطران یافت میشوند که به مرور زمان میتوانند به آسیب های ژنتیکی و افزایش خطر ابتلا به سرطان کمک کنند.
اثرات بر سلامت
استنشاق قطران به ویژه از طریق دود سیگار، میتواند اثرات بسیار منفی بر روی سیستم تنفسی داشته باشد. این ماده باعث التهاب و آسیب به بافتهای ریه و مجاری تنفسی میشود و به مرور زمان میتواند منجر به بیماریهای مزمن تنفسی مانند برونشیت مزمن و آمفیزم گردد. همچنین، ترکیبات سرطانزای موجود در قطران به آسیب DNA منجر میشوند که به افزایش خطر ابتلا به انواع مختلف سرطانها، به ویژه سرطان ریه، کمک میکند.
تجمع قطران در بدن
قطران به دلیل خواص چسبناک خود، به راحتی در بافتهای بدن، به ویژه در ریهها، تجمع پیدا میکند و این تجمع میتواند به آسیبهای طولانیمدت و مشکلات جدی سلامتی منجر شود.
در نتیجه، کاهش یا ترک مصرف سیگار و محصولات تنباکو میتواند به کاهش تماس با قطران و کاهش خطرات مرتبط با آن کمک کند.
بیشتر بدانید : قطران سیگار چیست؟
تفاوت های کلیدی بین نیکوتین و قطران در سیگار
نیکوتین و قطران دو ترکیب کلیدی در سیگار هستند که تأثیرات متفاوتی بر سلامت دارند و در محصولات مختلفی همچون سیگارهای معمولی، سالت نیکوتین، جویس ویپ، و دیگر وسایل الکترونیکی دخانیات به کار میروند. تفاوتهای کلیدی بین این دو ماده به شرح زیر است:
ماهیت و ترکیب شیمیایی
نیکوتین: نیکوتین یک آلکالوئید است که به طور طبیعی در برگهای تنباکو یافت میشود و مسئول اصلی اعتیاد به سیگار است. این ماده میتواند در اشکال مختلفی مانند نیکوتین سالت (سالت نیکوتین) یا نیکوتین آزاد (فری بیس) در محصولات مختلف موجود باشد.
قطران: قطران مجموعهای از ترکیبات شیمیایی پیچیده و مضر است که در اثر سوختن تنباکو تولید میشود. این ترکیبات شامل هیدروکربنهای آروماتیک چندحلقهای و دیگر مواد سرطانزا هستند که به شدت به بافتهای تنفسی آسیب میزنند.
تأثیر بر سلامت
نیکوتین: نیکوتین عمدتاً بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر میگذارد و میتواند باعث اعتیاد و تغییرات در خلق و خو شود. این ماده همچنین میتواند فشار خون و ضربان قلب را افزایش دهد. در حالی که نیکوتین به طور مستقیم سرطانزا نیست، اما تأثیرات منفی آن بر روی سیستم قلبی-عروقی و روانی قابل توجه است.
قطران: قطران به دلیل ترکیبات سرطانزای خود، به شدت بر سلامت تنفسی تأثیر میگذارد و میتواند منجر به بیماریهای تنفسی مزمن و سرطان ریه شود. آسیبهای ناشی از قطران به بافتهای تنفسی و ریهها میتواند شدید و غیرقابل برگشت باشد.
منابع و انواع محصولات
نیکوتین سالت: در محصولات ویپ و جویسهای الکترونیکی به کار میرود و به دلیل ویژگیهای جذب سریع و ملایمتر، نسبت به نیکوتین آزاد در دوزهای پایینتر اثرات قویتری ایجاد میکند. این نوع نیکوتین به راحتی در خون جذب میشود و مصرف آن میتواند احساس راحتی مشابه سیگارهای سنتی را فراهم کند.
جویسهای ویپ
جویسهای ویپ حاوی نیکوتین (سالت نیکوتین یا نیکوتین آزاد) و دیگر مواد افزودنی هستند، اما فاقد قطران هستند. این محصولات به عنوان جایگزینی برای سیگارهای سنتی طراحی شدهاند تا نیکوتین را بدون عوارض جانبی قطران به بدن برسانند.
خرید ویپ و محصولات نیکوتین
ویپ و جویسها: خرید ویپ و جویسهای نیکوتین به کاربران این امکان را میدهد که نیکوتین را بدون مواجهه با قطران مصرف کنند. این محصولات معمولاً شامل نیکوتین سالت یا نیکوتین آزاد هستند و به طور معمول به عنوان جایگزینی برای سیگارهای سنتی استفاده میشوند. با این حال، مصرف این محصولات نیز باید با احتیاط انجام شود و از نظر سلامتی باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد.
با درک تفاوتهای کلیدی بین نیکوتین و قطران، مصرفکنندگان میتوانند تصمیمات آگاهانهتری در مورد استفاده از محصولات دخانیات و ویپها اتخاذ کنند.
بیشتر بدانید : آیا ویپینگ بدون نیکوتین عوارض دارد؟
نیکوتین: اعتیادآور یا مضر؟
نیکوتین به طور عمده به دلیل خاصیت اعتیادآوری شناخته میشود و یکی از عوامل اصلی وابستگی به سیگار و سایر محصولات تنباکو است. این ماده به سرعت به مغز میرسد و با تحریک سیستم عصبی مرکزی، احساس لذت و رضایت ایجاد میکند که میتواند منجر به وابستگی شدید شود. علاوه بر اعتیادآوری، نیکوتین میتواند به افزایش فشار خون و ضربان قلب منجر شود و با گذشت زمان، مشکلات قلبی و عروقی را تشدید کند. در حالی که نیکوتین به طور مستقیم سرطانزا نیست، اثرات منفی آن بر سیستم قلبی-عروقی و روانی به سلامت عمومی آسیب میزند.
قطران: تهدیدی خاموش برای سیستم تنفسی
قطران، که در اثر سوختن تنباکو تولید میشود، یک تهدید خاموش برای سیستم تنفسی است. این ماده شامل ترکیبات شیمیایی مضر و سرطانزا مانند هیدروکربنهای آروماتیک چندحلقهای است که به شدت به بافتهای ریه و مجاری تنفسی آسیب میزند. قطران به مرور زمان میتواند موجب التهاب مزمن، آسیب به سلولهای تنفسی و ایجاد بیماریهای تنفسی مانند برونشیت مزمن و آمفیزم شود. همچنین، تجمع قطران در ریهها خطر ابتلا به سرطان ریه را به طور قابل توجهی افزایش میدهد. بنابراین، تماس مداوم با قطران، حتی بدون نشانههای فوری، میتواند به مشکلات جدی و دائمی در سلامت تنفسی منجر شود.
جمع بندی
نیکوتین و قطران هر دو در محصولات دخانیات وجود دارند، اما تفاوتهای اساسی دارند. نیکوتین به دلیل اعتیادآوریاش شناخته میشود و میتواند به مشکلات قلبی و عروقی منجر شود، در حالی که قطران شامل ترکیبات سرطانزای مضر است که به شدت بر سلامت تنفسی تأثیر میگذارد. برای کاهش تماس با قطران و استفاده از نیکوتین، میتوانید از محصولات ویپ که در فروشگاههای معتبر مانند گرند ویپ عرضه میشوند، استفاده کنید. این محصولات نیکوتین را بدون قطران به بدن میرسانند و میتوانند گزینهای کمضررتر برای مصرف نیکوتین باشند